هر آنچه که باید در مورد لپ تاپ OLED بدانید: مزایا، معایب و معرفی بهترین ها

تکنولوژی همیشه راهی برای شگفت زده کردن خریداران پیدا می‌ کند. لپ تاپ OLED یکی از جدیدترین محصولات حوزه تکنولوژی است که این روزها در اخبار فناوری زیاد در مورد آن و به طور کلی صفحه نمایش OLED می خوانید و می شنوید. اما این صفحه نمایش واقعا چیست؟ چه تفاوتی با LED یا LCD دارد و برای چه کسانی مناسب است؟ در این مقاله به بسیاری از پرسش های شما پاسخ می دهیم.

OLED، کلمه ای که این روزها حتی به صفحات شبکه های اجتماعی برندها و علاقمندان فناوری هم راه پیدا کرده است. برندها در حال عرضه دستگاه های جدید خود با صفحه نمایش OLED هستند و می توان آن را در دسته های مختلف محصولات مثل تلویزیون های OLED، کنسول های بازی جیبی، گوشی های هوشمند گران قیمت و پیشرفته، مانیتورهای کامپیوتر، لپتاپ های گیمینگ، لپ تاپ های مصرفی و حتی برخی از اپلیکیشن هایی که طی رویدادهایی مانند CES معرفی می شوند، مشاهده کرد. با وجود این همه هیاهو، هنوز بسیاری از کاربران نمی دانند که OLED چیست؟ چگونه کار می کند؟ آیا به آن نیاز دارند؟ چرا باید لپ تاپ با صفحه نمایش OLED بخرند؟ اگر با این فناوری آشنا شویم، جواب بسیاری از سوالات خود را می‌گیریم.

صفحه نمایش OLED چیست؟

OLED یک فناوری در صفحه نمایش است که محبوبیت آن در سال های اخیر افزایش پیدا کرده است و آن را بهترین نوع صفحه نمایش برای لپ تاپ ها می دانند! کلمه OLED مخفف عبارتی به معنی «دیود نورگسیل ارگانیک» است. کلمه ارگانیک به غشای کربنی که بخشی از ساختار نمایشگر OLED را تشکیل می دهد، اشاره دارد. دستگاه هایی با این نوع نمایشگر از ۶ جزء ساخته شده اند که شامل یک زیرلایه، یک آنود، لایه های ارگانیک، یک لایه رسانا، یک لایه گسیل کننده و یک کاتود هستند.

مهم ترین ویژگی فناوری OLED این است که هر پیکسل اصلی که به صورت مجزا نور می تاباند از سه پیکسل فرعی (سبز، آبی و قرمز) نور دهنده تشکیل شده است. با استفاده از این فناوری در لپ تاپ OLED یا سایر نمایشگرها، نمایش رنگ ها در نمایشگر به گونه ای خواهد بود که هرگز نظیر آن را ندیده اید.

صفحه نمایش OLED چگونه کار می کند؟

اگر از فاصله خیلی نزدیک به نمایشگر OLED نگاه کنید، یک رشته از نقطه های کوچک سبز و آبی و قرمز که همان پیکسل های فرعی هستند را خواهید دید که هر سه در کنار هم یک پیکسل اصلی را تشکیل می دهند. هر یک از این پیکسل های فرعی دارای یک منبع نور اختصاصی هستند و مستقل از سایر پیکسل ها نور می دهند و به طور مستقل با نسبت های مختلف در ساخت تصویری که مشاهده می کنید، نقش دارند.

تفاوت OLED با LED و LCD

در مقایسه نمایشگرهای LCD یا LED (که هر دو با اصول مشابه اما استفاده از انواع متفاوتی از نور کار می کنند) با صفحه نمایش OLED متوجه خواهید شد که این فناوری جدید چندین مزیت نسبت به دو گزینه قبلی دارد. اول از همه اینکه، رنگ ها در لپ تاپ با نمایشگر OLED بسیار زنده هستند. به دلیل استفاده از طیف کامل رنگ ها در این نمایشگر، کاربر از تماشای رنگ ها با کیفیت دنیای واقعی لذت خواهد برد. این نمایشگرها می توانند تا ۶۰ برابر رنگ بیشتر از نمایشگرهای LCD نمایش دهند (۱.۰۷ میلیارد در برابر ۱۶.۷ میلیون). پوشش طیف رنگی در این نمایشگرها هم با پوشش ۱۰۰ درصدی DCI-P3 (در مقایسه با ۶۲.۵ درصد در بیشتر نمایشگرهای LCD)، واقعا تحسین برانگیز است.

رنگی که بیش از همه توجه شما را جلب می کند، سیاه است و علت آن، فناوری متفاوتی است که در لپ تاپ OLED به کار رفته است. لپتاپ هایی با نمایشگر LCD از نور پس زمینه برای تابیدن به بقیه لایه ها استفاده می کنند که باعث ایجاد یک «هاله» ناخوشایند می شود. علت ایجاد این هاله مربوط به بعضی از پیکسل ها است که قرار نیست روشن شوند اما کمی نور دریافت می کنند. این پدیده اغلب باعث ایجاد طیف هایی از رنگ سیاه در نمایشگرهای LED و LCD می شود که رنگی نسبتا سیاه یا خاکستری تیره تولید می کنند. در مقابل، وقتی رنگ سیاه در لپ تاپ با نمایشگر OLED نمایش داده می شود، پیکسل ها تا زمان نیاز خاموش می شوند و شما رنگی کاملا سیاه با کنتراست شگفت انگیز ۱:۱۰۰۰۰۰۰ را مشاهده خواهید کرد.

صفحه نمایش OLED در روشنایی پایین هم عملکرد فوق العاده بهتری در نمایش رنگ ها دارد چون پیکسل ها به نور پس زمینه وابسته نیستند. وقتی شما روشنایی را در لپ تاپ با نمایشگر LCD پایین می‌آورید، در اصل مقدار نوری که به پیکسل ها می رسد را کاهش می دهید. اما در لپ تاپ OLED پیکسل ها خودشان برای نمایش رنگ ها، نور تولید می کنند؛ رنگ ها در این حالت به درخشانی حالت طبیعی نیست اما به درستی نمایش داده می شوند.

در این نمایشگرها رنگ سیاه، سیاه تر و رنگ سفید، سفیدتر است. صفحه نمایش OLED می تواند تا ششصد nit روشنایی تولید کند در حالی که بیشتر نمایشگرهای LCD فقط تا دویست و پنجاه nit روشنایی تولید می کنند. تمام این مقایسه ها و توضیحات فقط برای اثبات برتری لپ تاپ OLED در نمایش رنگ ها نیست؛ بلکه به یک تجربه بصری کاملا متفاوت می پردازد. نمایشگرهای OLED زوایای نمایش بازتری دارند که به شما این امکان را می دهد که چند نفر به طور همزمان، محتوای در حال نمایش در صفحه را ببینند. در سایر نمایشگرها، تماشای صفحه از قسمت زاویه ها که تقریبا بر صفحه عمود نیستند منجر به دیدن تصویر مبهم با مقدار زیادی انعکاس، می شود.

زمان پاسخگویی سریع که کیفیت تصویر را با کاهش میزان سایه اندازی و تیرگی، افزایش می دهد. در حالی که زمان پاسخگویی صفحه نمایش استاندارد LCD کمتر از ۱۰ میلی ثانیه است، صفحه نمایش OLED با زمان پاسخگویی فوق سریع ۰.۲ میلی ثانیه که ۵۰ درصد سریع‌تر از LCD است، تجربه بصری بی نقصی فراهم می کند. این ویژگی برای نمایش سریع، نمایش تصاویر گرافیکی و تجربه بازی سرعتی، ایده‌ال است.

در نهایت، به لطف ترکیبات ارگانیک به کار رفته در لپ تاپ با نمایشگر OLED و به طور کلی صفحه نمایش های OLED، شما ۷۰ درصد کمتر از نمایشگرهای LCD در معرض نور مضر آبی قرار می گیرید. نور آبی گاهی به عنوان یکی از مهمترین دلایل خستگی چشم معرفی می شود که می تواند منجر به کاهش بینایی شود. تا به حال خودتان را در حال مالیدن چشم ها پس از یک جلسه طولانی در برابر لپ تاپ یافته اید؟ مقصر آن را نور آبی بدانید.

معایب صفحه نمایش OLED

احتمالا به گوش شما هم خورده باشد که لپ تاپ OLED  دچار پدیده ای به نام «سوختگی تصویر» می شود. این مشکل فقط مختص لپتاپ نیست و در تلویزیون های OLED هم پیش می آید. در کامپیوترها سوختن تصویر یعنی این ریسک وجود دارد که نوار ابزار برای همیشه در پایین صفحه نمایش حک شود و حتی در فایل های متنی، اپلیکیشن نمایش فیلم، بازی یا هر برنامه دیگری، از صفحه محو نشود. خوشبختانه فناوری های جدید مانند «تغییر پیکسل» تا حد زیادی این مشکل را حل کرده اند و به راحتی می توان از آن چشم پوشی کرد.

قبلا صفحه نمایش OLED با روشنایی خیلی پایین هم چالش داشت و در روشنایی بالای اتاق، تماشای صفحه دشوار بود. البته این مشکل هم در لپ تاپ های جدید رفع شده است. قبل از خرید لپ تاپ با نمایشگر OLED حتما مطمئن شوید که صفحه می تواند حداقل چهارصد nit را نمایش دهد. می توانید این اطلاعات را از مشخصاتی که سازنده روی کالا درج کرده یا از فروشنده به دست آورید.

آیا من به لپ تاپ OLED نیاز دارم؟

در زمان انتخاب و خرید یک لپ تاپ جدید، هزاران فاکتور مختلف در فرآیند تصمیم گیری نقش دارند. انتخاب صفحه نمایش مناسب قطعا یکی از این فاکتورها است. ابتدا باید بدانیم لپ تاپ با نمایشگر OLED برای چه کسانی طراحی شده است؟

تولیدکنندگان محتوای خلاق

اگر شما به کار تولید محتوای تصویری مشغول هستید، لازم است مطمئن شوید که دقیقا آنچه که می سازید را مشاهده خواهید کرد. دقت عمل و درستی صفحه نمایش OLED برای طراحان، عکاسان، ادیتور ویدیو، طراحان بازی یا تولیدکنندگان محتوا بیش از همه ضروری است. برای مثال لپ تاپ OLED برند ASUS creator نه تنها طیف رنگ ۱۰۰ درصدی DCI-P3 و ۱۳۳ درصد sRGB را نمایش می دهند بلکه دارای تاییدیه موسسه Pantone برای درستی نمایش رنگ ها است. دقت و درستی در نمایش رنگ یعنی یک مانیتور با چه دقت و صحتی می تواند سایه‌ها و رنگ‌ها را به تصویر بکشد و این دقت بر آنچه ما می‌بینیم تاثیر مستقیم دارد. عمق رنگ ها در این نمایشگر ۱.۰۷ میلیارد رنگ است. نرخ تازه سازی (Rafresh Rate) تا ۱۲۰ هرتز یعنی شما تصاویر متحرک را دقیقا همان طور که می خواهید مخاطب ببینید، مشاهده خواهید کرد. صفحه نمایش غیرچشمک زن و دارای حرکت نرم و روان، نهایتِ تجربه تماشا را برای شما به ارمغان می‌آورد؛ و ساعت های طولانی کار با لپتاپ با وجود ۷۰ درصد کاهش نور آبی، دیگر به چشم های شما آسیبی نخواهد رساند.

کاربران حرفه ای

صفحه نمایش OLED از لحاظ مصرف انرژی از رقبای LCD خود کم‌مصرف‌تر است. این ویژگی به بهبود عمر باتری کامپیوتر کمک می کند. اگر در یک سفر کاری شارژ لپتاپ خود را فراموش کردید، می توانید بدون نیاز به شارژر مجدد لپ تاپ OLED خود، یک روز کاری کامل را سپری کنید؛ مقایسه کنید با لپ تاپ هایی با صفحه نمایش LCD که مجبور هستید منتظر رسیدن به خانه یا شرکت برای شارژ لپتاپ خود باشید. وقتی لپ تاپ با نمایشگر OLED در حالت ذخیره باتری قرار داشته و نور صفحه کم شده باشد، باز هم می توانید مطمئن شوید که به خوبی می بینید چون این نمایشگر می تواند در هر سطحی از روشنایی، تصاویر شفاف تولید کند.

زاویه باز در لپ تاپ OLED به شما این امکان را می دهد که محتوای موجود در نمایشگر را همزمان به چند نفر نشان دهید؛ بدون اینکه نیاز باشد همه آن چند نفر درست مقابل صفحه بایستند. این ویژگی برای جلسات گروهی و همچنین نشان دادن نتایج کار به مشتری در طی جلسات کاری، بسیار کارامد و مفید است. از چشمان شما هم محافظت خواهد شد. اگر دقت کرده باشید، چشم های شما بعد از مدتی کار با اکسل و آماده کردن فایل های پاورپوینت، خسته می شوند؛ دو عامل در این خستگی نقش دارند. یکی نور آبی که در بالا به آن اشاره شد و دیگری چشمک زدن صفحه است. نرخ بالای تازه سازی صفحه در صفحه نمایش OLED در لپتاپ، روان بودن کار با آن را افزایش می دهد.

ویژگی برجسته دقت عمل در نمایش رنگ ها به شما امکان بررسی محتوای تبلیغات و نحوه دقیق نمایش آن در تابلوهای دیجیتال یا پس از پرینت گرفتن را می دهد و قبل از آنکه بیلبورد کمپانی شما در خیابان و مترو نصب شود، می توانید ایرادات آن را رفع کنید.

عاشقان سینما، گیمرها و کاربران عادی

تجربه تماشا در نمایشگر OLED یک لذت خالص است. مهم نیست که با لپ تاپ OLED خود فیلم ببینید، ساعت ها بازی کنید یا از آن برای سرگرم شدن یا ارتباط با خانواده و دوستان از طریق ویدیو کنفرانس استفاده کنید، در هر صورت از حرکت نرم و تصاویری با طیف رنگی کامل، بهره‌مند خواهید شد.

خواه در سفر یا در خانه مشغول گذراندن تعطیلات آخر هفته باشید، کامپیوترهایی با نمایشگر OLED همیشه دوست خوب شما هستند. نمایشگر OLED به لطف استفاده از پلاستیک به جای شیشه، سبک تر از LCD است و در نتیجه لپ تاپ OLED شما باریک تر و سبک تر از رقبای خود است. این ویژگی، حمل آسان و راحت لپتاپ ها را میسر کرده است. این نمایشگرها همچنین از انرژی کمتری برای تولید تصاویر استفاده می کنند که در مورد بهبود عمر باتری، این ویژگی فوق العاده مهم است.

بهترین لپ تاپ های OLED برای سال ۲۰۲۳

حالا که با مزایای لپ تاپ OLED آشنا شدید احتمالا می خواهید بدانید کدام برندهای لپ تاپ از این فناوری در محصولات خود استفاده کرده اند و بهترین ها کدام هستند. در ادامه به معرفی برترین لپ تاپ های OLED از شناخته شده ترین برندها می پردازیم.

۱. لپ تاپ Dell XPS 13 Plus

لپ تاپ OLED از برند Dell XPS 13 بهترین لپتاپی است که می توانید بخرید. کیفیت ساخت این لپتاپ به طور باور نکردنی عالی است و از متریال با کیفیت مانند آلومینیوم در درب آن و شاسی دکمه ها استفاده شده است. همچنین در این لپتاپ از طراحی جدید برای بهبود جریان هوا و کاهش صدا بهره گرفته‌اند. تبدیل آن به صفحه نمایش ۱۶:۱۰ باعث بالاتر رفتن کارایی آن شده و در عین حال یکی از قابل حمل ترین لپتاپ های ۱۳ اینچی موجود است. استفاده از پردازنده های i5 تا i7 نسل ۱۲ اینتل، تا ۳۲ گیگابایت RAM و تا ۲ ترابایت حالت جامد (SSD) PCLe، ویژگی هایی است که از این لپتاپ یک محصول فوق العاده می سازد.

این لپتاپ دارای طول عمر باتری رضایت بخش، صفحه کلید و تاچ پد فوق العاده و همچنین پشتیبانی Thunderbolt 4/USD-C ست. لپ تاپ OLED Dell XPS 13 Plus یک لپتاپ عالی است و نمایشگر OLED هم آن را به سطح بالاتری برده است.

۲. لپ تاپ Dell XPS 15 OLED

اگر لپتاپی که جایگاه شماره ۱ را در این لیست دارد ساخته نمی شد، لپ تاپ Dell XPS 15 علی رغم کمی سخت تر بودن در حمل و نقل، بهترین انتخاب ما می بود. آخرین نسخه این لپ تاپ OLED یک ارتقا در همه چیز انجام داده و صفحه نمایش ۱۶:۱۰ را هم اضافه کرده است. در حال حاضر با خرید این لپتاپ یک پردازنده ۱۴ هسته ای اینتل نسل دوازده Core –i9، تا ۳۲ گیگابایت حافظه و تا ۲ ترابایت فضای ذخیره SSD نوع PCIe NVMe خواهید داشت. همچنین یک چیپ گرافیکی Nvidia Geforce RTX 3050 Ti هم دارد که آن را به یک لپ تاپ گیمینگ میان رده تبدیل می کند.

صفحه نمایش OLED 3.5k این لپ تاپ که توسط کمپانی سامسونگ ساخته شده، واقعا زیبا است. کنتراست و شفافیت، رنگ های زنده و جذاب و دقت عمل در نمایش درست رنگ ها باعث شده که نمایشگر این لپتاپ جزو بهترین ها باشد و آن را به انتخابی ایده‌ال برای عکاسان و ادیتورهای ویدیو تبدیل کند.

۳. لپ تاپ Asus VivoBook 13 Slate OLED

افزایش ساخت OLED دو در یک باعث شده است که پیدا کردن لپ تاپ با نمایشگر OLED که بتوانید به عنوان تبلیت هم استفاده کنید بسیار آسان شود. این VivoBook یکی از محبوب ترین ها است که دارای تاچ اسکرین ۲ در ۱ سیزده اینچی و CPU چهار هسته ای Pentium N6000 است. این ویژگی ها توان کافی برای انجام کارهای ساده را به لپتاپ داده و با این قیمت، گزینه‌ای مقرون به صرفه در برابر کاربردی بودن و حمل آسان محسوب می شود.

لپتاپ VivoBook همچنین دارای ۸ گیگابایت RAM است و علی رغم طراحی باریک آن، یک PCIe 3.0 SSD با ظرفیت ۲۵۶ گیگابایت را در خود جای داده است. پورت ها شامل دو پورت USB-C با پشتیبانی Powder Deliver و DisplayPort و یک پورت میکرو SD است. صفحه کلید این لپ تاپ به صورت جداشونده طراحی شده بنابراین می توانید کلا آن را به صورت تبلت استفاده کنید و فقط برای کارهای دشوارتر کیبورد را نصب کنید.

۴. لپ تاپ MSI Raider GE67 HX

لپ تاپ OLED کمپانی MSI با صفحه نمایش ۱۶ اینچی، بهترین انتخاب برای گیمرها است که نمی خواهند کنتراست و رنگ های زنده در هنگام بازی را فدای قیمت کنند. این لپتاپ از پردازنده ۱۶ هسته ای Core i7 نسل ۱۲ اینتل، یک ترابایت فضای ذخیره SSD و GPU مدل Nvidia Geforce RTX 3070 Ti  با هشت گیگابایت VRAM بهره برده است. این ویژگی ها حتی در مقایسه با پیشرفته ترین گیم استیشن ها هم عالی محسوب می شود. نرخ تازه سازی صفحه در این لپتاپ تا ۲۴۰ هرتز بالا رفته و دارای ۱۶ گیگابایت DDR5 RAM است.

اتصالات در این لپ تاپ OLED شامل USB-C/Thunderbolt 4 و همچنین HDMI 2.1 است. همه گیمرها به این پورت ها نیاز ندارند اما افرادی که می خواهند کیفیت بصری را تا نهایت آن بالا ببرند، عاشق این امکانات خواهند شد. مراقب بازی در مکان هایی با نور بالا و آفتابی باشید. صفحه نمایش OLED همیشه کارایی خوبی در این شرایط ندارد.

۵. لپ تاپ Lenovo IdeaPad Duet 5

این لپتاپ را می توان بهترین کروم بوک موجود با صفحه نمایش OLED در نظر گرفت. کروم بوک ها معمولا با استارت سریع، قیمت پایین و قابل اعتماد بودن در ذخیره ابری شناخته می شوند؛ اما این مدل لنوو یک ویژگی خاص هم اضافه کرده که صفحه نمایش لمسی ۱۳ اینچی OLED است بنابراین می توانید همه مزایای یک کروم بوک را در کنار استفاده از رنگ های شفاف و کنتراست صفحه OLED HD داشته باشید.

لپ تاپ OLED IdeaPad Duet 5 دارای CPU از نوع Snapdragon SC7180، یک RAM چهار گیگابایتی و فضای ذخیره ۶۴ گیگابایت است. این محصول از دوربین های جلو و پشت بهره برده و کیبورد عالی دارد می توانید آن را جدا کرده و تبدیل به تبلت کنید. طول عمر باتری ۱۵ ساعت است و می توانید یک روز کامل با آن کار کرده یا بازی کنید. با قیمت پایین این کروم بوک، بهترین امکاناتی که می توانید داشته باشید یکجا جمع شده است.

حرف آخر

با مقایسه لپ تاپ OLED و سایر لپ تاپ ها می توان نتیجه گرفت که خرید محصولی با این فناوری کاملا ارزش هزینه ای که می کنید را دارد؛ البته اگر کیفیت نمایش تصاویر برای شما اهمیت داشته باشد. اگر شما بخواهید لپ تاپ خود را ارتقا بدهید انتخاب شما کدام صفحه نمایش است؟ چه محصول دیگری جز موارد معرفی شده را انتخاب می کنید؟ لطفا آن را در قسمت نظرات برای ما بنویسید. از این که تا پایان مقاله با ما همراه بودید، متشکریم.

سوالات متداول

۱. آیا لپ تاپ OLED برق بیشتری مصرف می کند؟

خیر، چون این نمایشگرها مثل LED نیاز به نور پس زمینه LCD ندارند. صفحه نمایش OLED گاهی در مقایسه با رقبا، در مصرف برق صرفه جویی هم می کند.

۲. آیا لپ تاپ با نمایشگر OLED گران تر از بقیه لپتاپ ها است؟

بله، پانل های OLED حالا بسیار ارزان تر شده اند اما باز هم گران تر از بقیه گزینه ها هستند و انتخاب آنها هزینه نسبتا بالای برای خریدار رقم می زند. اما در واقع شما پول بیشتر را در قبال دریافت امکانات فراوان رنگ و کنتراست پرداخت می کنید.

۳. آیا نمایشگر OLED برای چشم مفید است؟

برندهایی مانند LG با قاطعیت ادعا می کنند که لپ تاپ OLED برای چشم های شما مناسب تر است علت آن هم کاهش ۷۰ درصدی نور آبی و چشمک زدن صفحه نمایش است.

۴. آیا لپ تاپ با نمایشگر OLED دچار سوختگی تصویر می شود؟

پانل های OLED ممکن است مستعد سوختگی تصویر باشند و علت آن هم باقی ماندن روی یک تصویر ثابت به مدت طولانی است. پانل های OLED امروزی در برابر این پدیده مقاوم تر هستند اما همچنان باید از پیش آمدن شرایط برای رخ دادن سوختگی تصویر جلوگیری کرد. تا وقتی عادت داشته باشید که پس از تمام شدن کار خود با لپتاپ، صفحه را ببندید این اتفاق برای نمایشگر شما رخ نخواهد داد.

۵. چطور از صفحه نمایش OLED مراقبت کنم؟

همیشه در وقفه هایی کوتاه که در استفاده از لپتاپ ایجاد می شود آن را در حالت Sleep یا Screensaver قرار بدهید و پس از اتمام کار، در لپ تاپ را ببندید. از استفاده از لپ تاپ در محیط هایی با نور بالا و همچنین بالا بردن روشنایی صفحه تا انتهای آن خودداری کنید چون استفاده از نمایشگر در این حالت به مدت طولانی به آن آسیب می رساند.

۶. آیا لپ تاپ OLED بهتر از k۴ است؟

این دو تکنولوژی های متفاوتی از هم هستند. k۴ به رزولوشن اشاره دارد یعنی چند پیکسل در حال نمایش داده شدن هستند. OLED به اینکه نور و رنگ چگونه تولید می شوند اشاره دارد. معمولا k۴ برای دیدن جزئیات تصویر بهتر است و OLED برای نمایش رنگ، کنتراست و نرخ تازه سازی صفحه مناسب تر است اما بسیاری از لپتاپ ها هر دو فناوری را در خود دارند. اگر در موقعیت انتخاب قرار گرفتید پیشنهاد ما OLED است چون مزایای k۴ در لپتاپ هایی با نمایشگر کوچک خیلی چشمگیر نیست.