در دنیای مدرن امروز که هر روزه برندهای معتبری همچون: «ایسوس، ام اس آی، گیگابایت، ازراک و …» طیف گسترده ای از مادربردهای AMD و اینتل خود را به بازار معرفی می کنند؛ انتخاب یک مادربرد باکیفیت و خوش قیمت، آن هم بدون داشتن هیچگونه پیش زمینه ای از میزان اهمیت مشخصات فنی آن ها، بیش از هر زمان دیگری سخت و طاقت فرسا شده است!
از این رو قصد داریم تا در این مطلب از لپ مال، ضمن بررسی نکات کلیدی برای خرید مادربرد مناسب پردازنده AMD و تشریح تفاوت های میان مادربردهای این برند با مادربردهای اینتل، 5 مورد از بهترین مادربردهای مناسب پردازنده های AMD را به شما معرفی کنیم.
اگر به دنبال خرید یک مادربرد برای Ryzen هستید، اما در انتخاب مادربرد موردنظر خود با چالش مواجه شده اید؛ پیشنهاد می کنیم در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
مادربرد چیست؟
مادربرد یک برد مدار چاپی (PCB) است که عملکردی مشابه با ستون فقرات در بدن را ارائه داده و با جای دادن سخت افزارهای مهمی همچون: «پردازنده مرکزی (CPU)، کارت گرافیک (GPU)، رم، فضای ذخیره سازی (هارد)، پورت های اتصال و …» بر روی خود، بستری ایده آل برای برقرارسازی ارتباط یکپارچه و انتقال سریع داده میان این قطعات را فراهم می سازد.
نکات مهم در هنگام خرید مادربرد
3 نکته کلیدی برای خرید مادربرد مناسب پردازنده AMD
به طور کلی برای ارائه عملکرد صحیح مادربرد و سخت افزارهای تعبیه شده بر روی آن، لازم است تا مادربرد و اجزاء آن با قطعات کلیدی همچون: «پردازنده مرکزی» سازگاری و انطباق داشته باشد. در مادربرد مناسب پردازنده AMD، این مسئله با استفاده از شاخصه های زیر بررسی شده و به همین دلیل لازم است تا در هنگام خرید مادربرد برای Ryzen حتماً به این نکات توجه داشته باشید:
v سوکت
سوکت مادربرد در واقع یک رابط اتصال فیزیکی پردازنده مرکزی (CPU) به مادربرد بوده که قرارگیری محکم و ایمن پردازنده بر روی مادربرد را تضمین می کند. همچنین سوکت مادربرد ضمن انتقال برق مورد نیاز پردازنده برای ارائه عملکرد، بستری ایده آل برای تبادل اطلاعات میان این قطعه با سایر سخت افزارهای تعبیه شده روی مادربرد از جمله: «رم، کارت گرافیک، فضای ذخیره سازی و …» و در نهایت ارائه عملکرد بی نقص کامپیوتر را فراهم می سازد!
در حالت کلی هر سوکت مادربرد دارای تعداد و آرایش پین منحصر به فردی بوده و تنها با پردازنده های مرکزی منطبق با تعداد و آرایش پین های خود، سازگاری دارد. به زبان ساده، در واقع این سوکت مادربرد است که تعیین می کند که چه نوع (نسل، سری و سازنده) پردازنده ای را می توان بر روی مادربرد نصب کرد!
در حالت کلی سوکت های مادربرد به دو نوع زیر تقسیم بندی می شوند:
1. PGA
در این نوع از سوکت ها، پین ها روی پردازنده قرار دارند. در هنگام نصب نیز پردازنده روی سوراخ های ریز تعبیه شده روی مادربرد قرار داده شده و با استفاده از یک اهرم کوچک، در جای خود محکم می شود.
2. LGA
در این نوع از سوکت ها، پین ها روی خود سوکت (مادربرد) قرار دارند. در هنگام نصب نیز پردازنده روی این پین ها قرار داده شده و با استفاده از مکانیزم قفل شونده، محکم می شود.
کمپانی AMD در نخستین سال های فعالیت خود برای مادربردهای خود از سوکت های استاندارد صنعتی که توسط سایر تولیدکنندگان CPU توسعه یافته شده بودند، استفاده می کرد. با این حال با آغاز سده 2000 میلادی و بالا گرفتن رقابت در صنعت پردازنده های مرکزی، این کمپانی سوکت های منحصر به فردی را برای پردازنده ها و مادربردهای خود طراحی کرد.
در طی سال های اخیر نیز این کمپانی سوکت های مادربرد خود را مطابق با فناوری های مدرن و نیازهای به روزشده پردازنده های جدید و قدرتمند خود، توسعه و ارتقاء داده است.
در جدول زیر «اسامی، تاریخ عرضه، نوع، تعداد پین و سازگاری با پردازنده» برخی از سوکت های مادربرد مناسب پردازنده AMD برای کامپیوترهای دسکتاپ در طی دهه اخیر را مشاهده می کنید:
|
اسامی
|
عرضه (میلادی)
|
نوع
|
تعداد پین
|
پردازنده سازگار
|
|
AM3+
|
2011
|
PGA
|
942
|
· سری FX (مانند Bulldozer و Piledriver)
· Phenom II
· Athlon II
|
|
AM4
|
2016
|
PGA
|
1331
|
· سری 5000 تا 1000 AMD Ryzen
· Athlon (سری AM4)
|
|
AM5
|
2022
|
LGA
|
1718
|
· سری 7000 به بعد (فعلی/ 9000) AMD Ryzen
|
v چیپست
چیپست مادربرد یک تراشه حاوی مجموعه ای از مدارهای مجتمع (IC) است که بر روی مادربرد تعبیه شده و مسئولیت مدیریت و کنترل ارتباطات میان اجزاء مختلف کامپیوتر را بر عهده دارد. به بیان ساده، این جزء از مادربرد نقش یک کنترل کننده ترافیک در مادربرد را داشته و از برقرارسازی ارتباطات صحیح و بهینه سازی شده میان قطعاتی همچون: «پردازنده مرکزی، کارت گرافیک، رم، هارد، کارت صدا، کارت شبکه، پورت های اتصال و …» اطمینان حاصل می کند.
از این رو، برای عملکرد صحیح کامپیوتر لازم است چیپست مادربرد با پردازنده مرکزی آن سازگاری داشته باشد. لازم به ذکر است که چیپست مادربرد به صورت مستقیم در تعیین «تعداد اسلات های توسعه مادربرد و پورت های USB» و پشتیبانی کامپیوتر از نسخه های مختلف فناوری هایی نظیر: «PCIe (کارت گرافیک)، NVMe (هارد SSD)، بلوتوث، USB، وای فای و …» و قابلیت «اورکلاک» نقش دارد.
به طور کلی کمپانی AMD چیپست مادربرد برای Ryzen خود را در 3 سری اصلی زیر توسعه می دهد:
1. سری A
چیپست های سری A چیپست های پایه و ارزان قیمتی هستند که به واسطه عدم پشتیبانی از اورکلاک و بهره مندی از پورت ها و خطوط PCIe محدود، مناسب سیستم های اقتصادی در حوزه های کاربری «خانگی، اداری و مالتی مدیا» می باشند.
2. سری B
چیپست های سری B، چیپست های میان رده AMD بوده و عموماً از اورکلاک پشتیبانی می کنند. این سری از چیپست ها به واسطه قیمت مناسب و عملکرد ایده آل خود، مناسب اکثر حوزه های کاربری می باشند.
3. سری X
چیپست های سری X، چیپست های پرچمدار و گران قیمت AMD بوده و به واسطه پشتیبانی از اورکلاک و ارائه بیشترین تعداد پورت و خطوط PCIe مناسب کاربران حرفه ای در حوزه های گرافیکی از جمله: «گیمرها، تولید و ویرایشگران محتوای ویدیویی، استریمرها و …» می باشند.
در جدول زیر می توانید «اسامی و سازگاری با سوکت و پردازنده» برخی از پرطرفدارترین چیپست های مادربرد مناسب پردازنده AMD برای کامپیوترهای دسکتاپ، بر اساس زمان عرضه، را مشاهده فرمایید:
|
عرضه
(میلادی)
|
اسامی
|
سوکت
|
سری پردازنده سازگار
|
|
2013
|
· 970
· 990X
· 990FX
|
AM3+
|
· FX (مانند Bulldozer و Piledriver)
|
|
2017
|
· A320
· B350
· X370
|
AM4
|
· 2000 و 1000 AMD Ryzen
|
|
2018
|
· B450
· X470
|
· 5000 تا 1000 AMD Ryzen
|
|
2019
|
· X570
|
· 5000 تا 2000 AMD Ryzen
|
|
2020
|
· A520
· B550
|
· 5000 تا 3000 AMD Ryzen
|
|
2022
|
· B650
· B650E
· X670
· X670E
|
AM5
|
· 9000 تا 7000 AMD Ryzen
|
|
2023
|
· A620
|
· 9000 تا 7000 AMD Ryzen
|
|
2024
|
· B840
· B850
· X870
· X870E
|
· 9000 تا 7000 AMD Ryzen
|
v فرم فاکتور
فرم فاکتور مادربرد، مشخصات فیزیکی آن از جمله: «ابعاد، تعداد اسلات های توسعه، طرح بندی، محل نصب اجزاء و تعداد پورت های اتصال در پنل پشتی» را در بر می گیرد. انواع فرم فاکتور های مادربرد برای پردازنده AMD در 4 دسته زیر قرار می گیرند:
|
فرم فاکتور
|
ابعاد (اینچ)
|
میانگین تعداد اسلات های PCIe و DIMM
|
|
Mini-ITX
|
6.7 × 6.7
|
· 1 اسلات PCIe
· 2 اسلات DIMM
|
|
Micro ATX
|
9.6 × 9.6
|
· 3 اسلات PCIe
· 4 اسلات DIMM
|
|
ATX
|
12 × 9.6
|
· 6 تا 7 اسلات PCIe
· 4 اسلات DIMM
|
|
E-ATX
|
12 × 13
|
· 7 تا 8 اسلات PCIe
· 8 اسلات DIMM
|
تفاوت مادربردهای AMD با مادربردهای اینتل
حتماً برای شما هم این سوال پیش آمده که چرا هر یک از پردازنده های AMD و اینتل، تنها با برخی از مادربردها سازگار می باشند؟ در این بخش ضمن ارائه پاسخی درخور برای این پرسش، به دلایل اصلی تفاوت میان مادربردهای AMD با مادربردهای اینتل خواهیم پرداخت. به طور کلی می توان مادربرد مناسب پردازنده AMD با مادربرد مناسب پردازنده اینتل را از منظر 4 شاخصه کلیدی زیر با یکدیگر مقایسه کرد:
· سوکت
همان طور که پیش تر مطرح شد، سوکت پردازنده به 2 نوع LGA و PGA تقسیم بندی می شود. در طی سال های گذشته (پیش از 2023 میلادی) کمپانی AMD سوکت نوع PGA و کمپانی اینتل از سوکت LGA را برای مادربرد خود بر می گزیدند. با این حال کمپانی AMD با معرفی سوکت AM5، از تغییر رویکرد خود در طراحی این سوکت از PGA به LGA به منظور «جلوگیری از خم شدن پین های روی پردازنده و افزایش انتقال توان الکتریکی» خبر داد!
علاوه بر نوع، طول عمر سوکت پردازنده نیز یک عامل متمایزکننده مادربردهای AMD با مادربردهای اینتل است! همان طور که در 2 جدول فوق مشاهده کردید، کمپانی AMD سوکت های خود را به گونه ای طراحی می کند که با چندین نسل از پردازنده های خود سازگاری داشته باشند. این در حالی است که اکثر سوکت های اینتل تنها با حداکثر 3 نسل از پردازنده های این کمپانی سازگاری دارند! این ویژگی از مادربرد مناسب پردازنده AMD دست کاربران را در ارتقاء پردازنده سیستم خود، بدون نیاز به تغییر مادربرد، را باز گذاشته و آزادی عمل بیشتری را در اختیار آنان قرار می دهد.
· چیپست
اصلی ترین تفاوت چیپست های مادربرد مناسب پردازنده AMD با مادربرد مناسب پردازنده اینتل، در طراحی و معماری چیپست های این دو کمپانی نهفته است. معماری چیپست های اینتل، از طراحی 2 بخشی «پل شمالی» و «پل جنوبی» بهره می گیرد. در این طراحی، پل شمالی چیپست مسئولیت برقرارسازی ارتباطات سریع میان «پردازنده، کارت گرافیک و رم» و پل جنوبی مسئولیت مدیریت ارتباطات کم سرعت تر پردازنده با اجزائی نظیر: «هارددیسک، انواع پورت های USB، کارت صدا و …» را بر عهده دارد.
در حالیکه کمپانی AMD در توسعه چیپست های خود از طراحی مشابه اینتل بهره می گیرد، با این حال معماری چیپست های AMD از منظر «نحوه اتصال قطعات و مدیریت پهنای باند» نسبت به چیپست های اینتل متفاوت است. به عنوان مثال در پردازنده های رایزن (Ryzen)، کنترلر حافظه و PCI Express مستقیماً درون خود CPU قرار داده شده و چیپست مادربرد عمدتاً مسئولیت رسیدگی به وظایف پل جنوبی را بر عهده دارد.
· اورکلاک
در حالیکه در مادربردهای اینتل پشتیبانی از اورکلاک تنها به برخی از پردازنده ها (مثلاً سری K یا Z) و چیپست های مادربرد محدود می شود؛ کمپانی AMD با ارائه قابلیت اورکلاک CPU در اکثر پردازنده ها و چیپست های مادربرد برای Ryzen خود (سری B و X)، در انتخاب مادربرد مناسب پردازنده AMD دست کاربران را باز می گذارد.
· ارزش خرید
همان طور که می دانید، پردازنده های کمپانی AMD نسبت به پردازنده های اینتل از برچسب قیمتی پایین تری برخوردارند. این مسئله شامل حال مادربرد مناسب پردازنده AMD نیز شده و مادربردهای این کمپانی، در عین ارائه عملکرد قدرتمند (حتی در برخی از موارد بهتر از پردازنده های اینتل!) و مصرف کمتر انرژی، دارای برچسب قیمتی متعادل تری نسبت به مادربردهای اینتل می باشند. همچنین عدم تعویض پی در پی سوکت توسط AMD، سازگاری سوکت های این کمپانی با طیف گسترده ای از پردازنده های جدید را به همراه دارد. این خصوصیت دست کاربران را در هنگام ارتقاء پردازنده باز گذاشته و نیاز به خرید یک مادربرد برای Ryzen جدید را از میان می برد!
اصول خرید یک پردازنده خوب
5 مادربرد AMD برتر سال 2025
پس از بررسی مشخصات کلیدی مادربردهای AMD و تفاوت آن ها با مادربردهای اینتل، اکنون نوبت آن فرا رسیده است تا به معرفی مختصر 5 مورد از بهترین مادربرد برای AMD بپردازیم.
1. مادربرد X570 Extreme4 ازراک
مادربرد ازراک مدل X570 Extreme4 یک مادربرد مناسب پردازنده AMD خوش قیمت بازار فعلی است. این مادربرد به واسطه برچسب قیمتی ارزان خود، مناسب «کاربران خانگی و اداری، گیمرها و تولیدکنندگان محتوا سطح مبتدی و افراد دارای بودجه مالی بسیار محدود» می باشد.
این مادربرد دارای فرم فاکتور «ATX» بوده و به واسطه بهره مندی از سوکت «AM4» و چیپست «X570» کمپانی AMD با پردازنده های سری 2000، 3000، 4000 و 5000 (شامل سری G) سازگار می باشد. این مادربرد دارای 5 اسلات 4.0 PCIe برای کارت گرافیک و سایر کارت های توسعه، 2 اسلات M.2 برای هارد اس اس دی و 1 پورت تصویر HDMI بوده و در پنل پشتی خود به 8 پورت USB مجهز می باشد.
همچنین این مادربرد به واسطه بهره مندی از 4 اسلات DIMM نوع DDR4 از حداکثر ظرفیت رم «128 گیگابایتی» پشتیبانی کرده و قادر است تا در حالت اورکلاک فرکانس رم را به بیش از «4666 مگاهرتز» برساند! از سایر مشخصات برجسته این مادربرد می توان به پشتیبانی آن از نورپردازی RGB اشاره داشت.
2. مادربرد PRIME B840M-A WIFI ایسوس
بی راه نیست اگر از مادربرد ایسوس مدل PRIME B840M-A WIFI به عنوان یکی از برترین مادربرد برای Ryzen یاد کنیم! این مادربرد به واسطه برچسب قیمتی ایده آل خود مناسب «کاربران اداری، گیمرها و تولیدکنندگان محتوا سطح مبتدی تا نیمه حرفه ای و افراد دارای بودجه مالی نسبتاً محدود» می باشد.
این مادربرد دارای فرم فاکتور «Micro ATX» بوده و به واسطه بهره مندی از سوکت «AM5» و چیپست «B840» کمپانی AMD با پردازنده های سری 7000، 8000 و 9000 این کمپانی سازگاری دارد. این مادربرد دارای 4 اسلات 5.0 PCIe برای کارت گرافیک و سایر کارت های توسعه، 2 اسلات M.2 برای هارد اس اس دی و 3 پورت تصویر بوده و در پنل پشتی خود 7 پورت USB را جای داده است.
همچنین این مادربرد به واسطه بهره مندی از 4 اسلات DIMM نوع DDR5 (دو کاناله) از حداکثر ظرفیت رم «256 گیگابایتی» پشتیبانی کرده و در حالت اورکلاک قادر است تا فرکانس رم تا «7600 مگاهرتز» افزایش دهد. لازم به ذکر است که این مادربرد مناسب پردازنده AMD دارای ماژول Wi-Fi و پورت اترنت بوده و به همین واسطه قادر است تا اتصال آسان و سریع به اینترنت را برای شما تضمین نماید.
3. مادربرد MAG B850 TOMAHAWK MAX WIFI ام اس آی
بدون شک می توان از مادربرد ام اس آی مدل MAG B850 TOMAHAWK MAX WIFI به عنوان یک مادربرد مناسب پردازنده AMD خوش قیمت و بسیار قدرتمند یاد کرد! این مادربرد نسبت به مشخصات و عملکرد قدرتمند خود، دارای برچسب قیمتی بسیار ایده آلی بوده و برای «گیمرها نیمه حرفه ای تا حرفه ای، تولیدکنندگان محتوا حرفه ای و علاقه مندان به سیستم های قدرتمند و مدرن» مناسب می باشد.
این مادربرد دارای فرم فاکتور «ATX» بوده و به واسطه بهره مندی از سوکت «AM5» و چیپست «B850» کمپانی AMD با پردازنده های سری 7000، 8000 و 9000 این کمپانی سازگار می باشد. این مادربرد دارای 3 اسلات PCIe برای کارت گرافیک و سایر کارت های توسعه، 4 اسلات M.2 برای هارد اس اس دی و 1 پورت تصویر HDMI است و در پنل پشتی خود به 10 پورت USB مجهز می باشد.
علاوه بر این، این مادربرد به واسطه بهره مندی از 4 اسلات DIMM نوع DDR5 (دو کاناله) از حداکثر ظرفیت رم «256 گیگابایتی» پشتیبانی کرده و در حالت اورکلاک قادر است تا فرکانس رم را تا «8400 مگاهرتز» افزایش دهد! از سایر مشخصات برجسته این مادربرد مناسب پردازنده AMD می توان به بهره مندی آن از «پورت اترنت» و پشتیبانی آن از اتصال به «وای فای و بلوتوث» اشاره داشت.
4. مادربرد ROG STRIX X870-A GAMING WIFI ایسوس
بی راه نیست اگر از مادربرد ایسوس مدل ROG STRIX X870-A GAMING WIFI به عنوان بهترین مادربرد برای AMD یاد کنیم! این مادربرد به واسطه مشخصات قدرتمند خود، مناسب «گیمرهای حرفه ای تا فوق حرفه ای، تولیدکنندگان محتوا فوق حرفه ای و علاقه مندان به اورکلاک و زیبایی بصری» است.
این مادربرد دارای فرم فاکتور «ATX» بوده و به واسطه بهره مندی از سوکت «AM5» و چیپست «X870» کمپانی AMD با جدیدترین پردازنده این کمپانی (سری 7000، 8000 و 9000) سازگاری دارد. این مادربرد مناسب پردازنده AMD دارای 3 اسلات PCIe برای کارت گرافیک و سایر کارت های توسعه، 4 اسلات M.2 برای هارد اس اس دی و 2 پورت تصویر (HDMI و DP) بوده و در پنل پشتی خود 10 پورت USB را جای داده است.
علاوه بر این، این مادربرد به 4 اسلات DIMM نوع DDR5 (دو کاناله) مجهز بوده و قادر است تا از حداکثر ظرفیت رم «256 گیگابایتی» و فرکانس «8000 مگاهرتزی» در حالت اورکلاک پشتیبانی نماید. از سایر مشخصات برجسته این مادربرد می توان به پشتیبانی آن از «وای فای 7 و بلوتوث 5.4» اشاره داشت.
5. مادربرد X870E Aorus Master گیگابایت
بدون شک می توان از مادربرد گیگابایت مدل X870E Aorus Master به عنوان بهترین مادربرد برای AMD یاد کرد! این مادربرد یکی از جدیدترین مادربردهای کمپانی گیگابایت بوده و به واسطه پشتیبانی از فناوری های به روز دنیا قادر به شگفت زده کردن «گیمرهای حرفه ای تا فوق حرفه ای، تولیدکنندگان محتوا بصری فوق حرفه ای، طراحان سه بعدی، مهندسان معماری و علاقه مندان به سیستم های مدرن و رده بالا» می باشد!
این مادربرد دارای فرم فاکتور «ATX» بوده و به واسطه بهره مندی از سوکت «AM5» و چیپست فوق قدرتمند «X870E» کمپانی AMD با پردازنده های سری 7000، 8000 و 9000 این کمپانی سازگار می باشد. این مادربرد دارای 3 اسلات PCIe برای کارت گرافیک و سایر کارت های توسعه، 4 اسلات M.2 برای هارد اس اس دی و 4 پورت تصویر (2 عدد HDMI و 2 عدد USB 4 Type-C) بوده و در پنل پشتی خود به 12 پورت USB مجهز می باشد.
همچنین این مادربرد به واسطه بهره مندی از 4 اسلات DIMM نوع DDR5 (دو کاناله) از حداکثر ظرفیت رم «256 گیگابایتی» پشتیبانی کرده و قادر است در حالت اورکلاک فرکانس رم را به بیش از «8600 مگاهرتز» برساند! از سایر مشخصات برجسته این مادربرد مناسب پردازنده AMD می توان به بهره مندی آن از «پورت اترنت» و پشتیبانی آن از «نورپردازی RGB، وای فای 7 و بلوتوث 5.3» اشاره کرد.
کلام پایانی
در نهایت لازم است توجه داشته باشید که کلید انتخاب مادربرد مناسب برای پردازنده AMD، در نیازها و بودجه مالی شما نهفته است! از این رو توصیه می کنیم تا در نخستین گام برای انتخاب و خرید مادربرد برای Ryzen، لیستی از نیازهای کلیدی حوزه کاربری (خانگی، اداری، گیمینگ، تولید محتوا و …) و سطح کاربری خود (مبتدی، نیمه حرفه ای، حرفه ای، فوق حرفه ای) را تهیه کرده و موارد ذکر شده در داخل لیست را بر اساس بودجه مالی خود اولویت بندی کنید.
سپس لازم است تا با انتخاب پردازنده AMD متناسب با نیازهای خود، لیستی از مادربردهای مجهز به سوکت و چیپست سازگار با آن پردازنده را تهیه کرده و در نهایت با بررسی سایر مشخصات فنی مادربردهای سازگار از جمله: «فرم فاکتور»، تعداد و نوع اسلات های «توسعه، رم، هارد، USB» و پشتیبانی هر یک از آن ها از قابلیت هایی همچون: «اورکلاک، نورپردازی RGB، وای فای و بلوتوث» مادربرد مناسب پردازنده AMD موردنظر خود را انتخاب نمایید.
امیدواریم که از خواندن این مطلب لذت برده باشید.
نویسنده: رویا کثیری
هیچ نظر یا دیدگاهی برای این محصول ثبت نشده.