همه چیز درباره پورت ها و اتصالات لپ تاپ و کاربردهای آن ها

در هنگام انتخاب و خریداری یک لپ تاپ جدید، تمرکز اصلی کاربران بر روی فاکتورهای فیزیکی نظیر: «وزن، ابعاد، طراحی و رنگ بدنه، پشتیبانی لپ تاپ از استانداردهای مقاومت در برابر رطوبت و ..» و فاکتورهای سخت افزاری حائز اهمیتی نظیر: «وضوح و کیفیت صفحه نمایش، تعداد هسته ها و رشته های پردازنده، قدرت کارت گرافیک، ظرفیت و سرعت شارژ باتری، نوع و ظرفیت فضای ذخیره سازی و رم و ..» قرار دارد و در اغلب موارد در نظرگیری یک فاکتور کلیدی یعنی «پورت لپ تاپ و گزینه های اتصال» به فراموشی سپرده می شود. از این رو، قصد داریم تا در این مطلب از لپ مال شما را با مهم ترین گزینه های اتصال سخت افزاری یک لپ تاپ و کاربردهای آن ها آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

اهمیت پورت لپ تاپ و گزینه های اتصال

در حالیکه در لپ تاپ های مدرن و امروزی امکان «تعویض یا ارتقاء» بخش قابل توجهی از قطعات سخت افزاری نظیر: «رم، هارد، باتری و ..» وجود دارد؛ اما متأسفانه در اغلب مواقع این مزیت شامل حال «گزینه های اتصال فیزیکی» یعنی پورت ها (یا همان درگاه های اتصال) نمی شود! از این رو لازم است تا پیش از خرید یک لپ تاپ جدید، ضمن تعیین نوع کاربری لپ تاپ و شناسایی نیازهای اساسی و ایده آل های خود از یک لپ تاپ خوب، از وجود تمامی پورت های اتصال مورد نیاز در لپ تاپ مورد نظر خود اطمینان حاصل نماییم.

5 پورت لپ تاپ که حتماً به آن نیاز خواهید داشت

در حال حاضر اغلب لپ تاپ های مدرن به 5 پورت اصلی «HDMI ،USB، تاندربولت، اترنت و جک 3.5 میلی متری صدا» مجهز می باشند. این در حالی است که برخی از پورت های مذکور نظیر «پورت USB» خود به چند نوع مختلف تقسیم بندی می شود. اما هر یک از این پورت های لپ تاپ چه انواعی دارند و چه عملکردی را از خود به نمایش می گذارند؟

پورت USB

پورت USB به عنوان ضروری ترین پورت لپ تاپ به حساب می آید. این پورت نام خود را از استاندارد سخت افزاری USB (گذرگاه سریال عمومی) که که وظیفه تبادل داده و تحویل توان به انواع وسایل الکترونیکی را برعهده دارد؛ وام گرفته است. این استاندارد صنعتی در سال 1994 میلادی توسعه یافت و اولین پورت USB نیز با نام «USB 1.0» در سال 1996 میلادی به بازار معرفی شد. پیش از معرفی استاندارد و پورت USB، کاربران برای اتصال دستگاه های جانبی نظیر: «دوربین، اسکنر، پرینتر، فلش درایو، موس و کیبورد سیمی و ..» به کامپیوترهای دسکتاپ و لپ تاپ ها به ناچار با مجموعه ای از کابل های طولانی و کانکتورهای حجیم با فرم فاکتور یکسان نظیر: «پارالل (موازی)، سریال، VGA و PS/2» دست و پنجه نرم می کردند؛ اما در نهایت این مشکلات با معرفی استاندارد و پورت های USB به دستگاه های الکترونیکی، کاملاً رفع شدند.

در حالت کلی پورت های USB به 3 نوع «USB-Type B ،USB-Type A و USB-Type C» و 12 نسخه (استاندارد) متنوع تقسیم بندی می شود. در حال حاضر با توجه به پیشرفت های سخت افزاری و قدیمی شدن برخی از استانداردها، برخی از پورت های قدیمی با انواع جدیدی از پورت های USB که نسبت به نسل پیش از خود «سرعت بیشتر انتقال داده» و «بهبود مصرف انرژی» را در اختیار کاربران خود قرار می دهند؛ جایگزین شده اند. شما می توانید 6 مورد از رایج ترین استانداردهای USB در طی زمان را در جدول زیر مشاهد فرمایید:

پورت های USB-B ،USB-A و USB-C چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در حالت کلی، پورت لپ تاپ USB به 3 فرم فاکتور «USB-B ،USB-A و USB-C» تقسیم بندی می شوند. هر یک این انواع از طراحی ظاهری متفاوتی بهره می برند از استانداردهای منحصر به فردی پشتیبانی می کنند. در این بخش به شرح کوتاهی از عوامل متمایز کننده این سه فرم فاکتور خواهیم پرداخت.

پورت USB-Type A

پورت لپ تاپ USB تایپ A از منظر طراحی ظاهری، یک پورت مستطیلی شکل با 4 پین است که اغلب کاربران خانگی تا حرفه ای کامپیوترهای دسکتاپ و لپ تاپ با آن آشنایی دارند! در حال حاضر تمامی پورت های USB-A از استانداردهای: «USB 2.0 با پورت های سیاه و خاکستری»، «USB 3.0 یا USB 3.1 نسل 1 با پورت هایی آبی یا فیروزه ای» و «USB 3.1 نسل 2» پشتیبانی می کند.

پورت USB-Type B

پورت های USB-Type B از لحاظ ظاهری با پورت های USB-Type A تفاوت دارند و دارای طراحی مربعی شکل هستند. این نوع از پورت های USB در اغلب لپ تاپ های مدرن و امروزی جایی ندارند؛ اما به واسطه وجود این نوع پورت 4 پین در برخی از «هاردهای اکسترنال، تبلت ها، چاپگرها، اسکنرها، ایستگاه های اتصال و هاب ها» قدیمی،کاربران می توانند برای انتقال داده های خود به پورت ورودی دستگاه های مذکور از آداپتورهای دو طرفه (یک سر USB Type-B و یک سر USB Type-A) استفاده نمایند.

پورت USB-Type C

پورت لپتاپ USB Type-C به عنوان یکی از جدیدترین انواع پورت های اتصال محسوب می شود و روی اکثر کامپیوترهای دسکتاپ و لپ تاپ ها مدرن و امروزی تعبیه می شود. پورت های USB Type-C برخلاف پورت های مستطیلی 4 پین Type-A، از یک کانکتور 24 پین بهره می برند. این کانکتور به پورت اجازه می دهد تا جریان های بالاتر و سرعت انتقال بیشتری را در اختیار کاربر قرار دهد. علاوه بر این، پورت های USB Type-C به واسطه طراحی جمع و جور خود می تواند روی اکثر لپ تاپ های بسیار باریک و نازک فعلی به راحتی نصب شوند. همچنین، پورت های USB-C از استانداردهای متنوع USB (نظیر USB 3.1 نسل 2 با سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه) پشتیبانی می کنند و از این رو نسبت به سایر انواع پورت های USB از برتری قابل توجهی برخوردار می باشند. با این حال مزایا پورت های USB-C تنها به موارد ذکر شده محدود نمی شود؛ چرا که برخی از انواع پورت های USB-C از اتصالات تاندربولت (Thunderbolt که با علامت رعد و برق در کنار پورت مشخص می شود و سرعت انتقال داده 40 گیگابیت بر ثانیه ای را ارائه می دهد) نیز پشتیبانی می کنند. علاوه بر این، در صورت پشتیبانی پورت USB-C از حالت alt، کاربران می توانند سیگنال های خروجی DisplayPort را روی مانیتورهای خارجی نیز به نمایش بگذارند!

چه لپ تاپ هایی به پورت USB نیاز دارند؟

با استناد به مشخصات مطرح شده و اهمیت پورت های USB در ارائه عملکرد لپ تاپ، بی راه نیست اگر بگوییم که تمامی حوزه های کاربری لپ تاپ اعم از: «خانگی، دانش آموزی، دانشجویی، تولید محتوا، عکاسی و فیلم برداری، پژوهشی، پزشکی، بیزینس و ..» حداقل به 2 پورت USB نیاز دارند. در حال حاضر اغلب سازندگان لپ تاپ به سمت تعبیه پورت های USB-C روی لپ تاپ های مدرن خود گام بر می دارند. البته لازم است که بدانید اغلب دستگاه های جانبی سازگار با استانداردهای USB جدیدتر (مثلاً USB 3.1) با پورت های USB قدیمی تر (مثلاً پورت USB-A) نیز سازگاری دارند. با این حال، فراموش نکنید که در هنگام اتصال دستگاه های جانبی جدیدتر به پورت های قدیمی تر لپ تاپ، عملکرد دستگاه به عملکرد پورت لپتاپ محدود شده و سرعت انتقال داده به طرز قابل توجهی کاهش می یابد.

پورت HDMI

پورت HDMI (پورت رابط چندرسانه ای با وضوح بالا) به عنوان دومین پورت لپ تاپ رایج و حیاتی (پس از پورت USB) در نظر گرفته می شود. HDMI یک رابط صوتی- تصویری اختصاصی است و وظیفه انتقال بدون اتلاف داده های ویدیویی فشرده نشده و داده های صوتی دیجیتال (فشرده یا فشرده نشده) از یک دستگاه (در این اینجا لپ تاپ) به یک دستگاه سازگار با HDMI مانند نمایشگرهای خارجی (مانیتور خارجی، ویدیو پروژکتور، تلویزیون و ...) یا پخش کننده های صوتی (سیستم های صوتی، اسپیکر و ...) را بر عهده دارد. این رابط صوتی- تصویری در سال 2002 میلادی با نام «HDMI 1.0» بنیان گذاشته شد. در حالت کلی پورت HDMI به 3 فرم فاکتور «فول سایز، مینی و ماکرو» تقسیم بندی می شود. در حال حاضر اغلب لپ تاپ ها از پورت HDMI با فرم فاکتور فول سایز بهره می برند؛ با این حال، در برخی از لپ تاپ های بسیار باریک (و عموماً قدیمی تر) همچنان برخی از پورت های HDMI با فرم فاکتور مینی و ماکرو به چشم می خورند.

در طی سالیان اخیر، چندین نسخه از پورت های HDMI به بازار معرفی شده اند. با این حال به دلیل سازگاری عقب گرد این نوع پورت، امکان برقرارسازی ارتباط میان دستگاه های مجهز به نسخه های قدیمی تر با دستگاه های مجهز به نسخه های جدیدتر نیز فراهم می باشد.

در حال حاضر، «HDMI 2.1» به عنوان آخرین نسخه از HDMI است. این نسخه که در سال 2017 میلادی منتشر شد، داده های دیجیتال با وضوح «4K با نرخ نوسازی 120 هرتزی» و «وضوح 8K با نرخ نوسازی 60 هرتزی» را با سرعت 48 گیگابیت بر ثانیه انتقال داده و روی نمایشگر (یا نمایشگرها) خارجی به نمایش گذاشته یا روی سیستم پخش صوتی خارجی پخش می کند. با این حال، لازم است در نظر داشته باشید که در شرایطی که یکی از دستگاه ها از استاندارد پخش پایین تری (مثلاً FHD) نسبت به دستگاه دیگر (مثلاً 4K) پشتیبانی کند؛ طبیعتاً پخش محتوا به قابلیت های دستگاه دارای استاندارد پخش ضعیف تر (در این مثال FHD) محدود خواهد شد.

چه لپ تاپ هایی به پورت HDMI نیاز دارند؟

همانطور که کمی پیش تر نیز مطرح شد، پورت HDMI به عنوان دومین پورت کاربردی لپ تاپ به شمار می آید و از این رو وجود آن در یک لپ تاپ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با این حال، اهمیت وجود این پورت در برخی از لپ تاپ های زیر به مراتب بیشتر است:

·       لپ تاپ های گیمینگ سطح نیمه حرفه ای تا حرفه ای

·       لپ تاپ های دانش آموزی و دانشجویی

·       لپ تاپ های بیزینس (اداری، کسب و کارهای بزرگ)

·       لپ تاپ وکلا

·       لپ تاپ تولیدکنندگان محتوا، عکاسان و ویدیو برداران

·       لپ تاپ های خانگی (علاقه مندان به فیلم و سریال)

همچنین لازم به ذکر است برخلاف اغلب کامپیوترهای دسکتاپ که از 2 پورت اچ دی ام آی (1 پورت برای پخش اطلاعات سیستم فعلی روی یک سیستم خارجی و 1 پورت برای تبدیل صفحه نمایش فعلی به صفحه نمایش خارجی وسایل دیگر نظیر یک لپ تاپ دیگر یا کنسول بازی و ..) بهره می برند؛ اغلب لپ تاپ های مدرن به دلیل محدودیت فضای اشغالی، تنها دارای یک پورت HDMI هستند. از این رو، در شرایطی که به پورت های HDMI بیشتری نیاز دارید (خصوصاً در حوزه کاربری گیمینگ و بیزینس) می توانید از آداپتورهای چندگانه USB-HDMI بهره ببرید.

تاندربولت (Thunderbolt)

پورت تاندربولت به عنوان سریع ترین پورت اتصال لپ تاپ های مدرن به حساب می آید. این پورت لپ تاپ که در حاشیه کناری خود به نشان رعد و برق مزین است، با ادغام پورت های «PCIe DisplayPort، سیگنال، سریال و برق DC» به کاربران خود اجازه می دهد تا اتصال لوازم جانبی نظیر: «مانیتور خارجی، موس، کیبورد، فلش USB و ..» را به لپ تاپ متصل کرده یا حتی لپ تاپ خود را شارژ کنند!

آخرین نسخه های این استاندارد انتقال (تاندربولت 3 و تاندربولت 4) Thunderbolt 3 قادرند داده ها را با سرعت فوق العاده سریع 40 گیگابیت بر ثانیه (4 برابر سریع از استاندارد USB 3.1 نسل 2) انتقال دهند. این در حالی است که نسخه های قدیمی تر این استاندارد، یعنی اولین تاندربولت و تاندربولت 2، نیز به ترتیب از سرعت انتقال چشمگیر «10 گیگابیت بر ثانیه» و «20 گیگابیت بر ثانیه» پشتیبانی می کنند!

علاوه بر این، پورت های تاندربولت 3 و 4 به واسطه پشتیبانی از سیگنال های DisplayPort دوگانه، قادرند خروجی تولید شده توسط لپ تاپ را به صورت همزمان روی دو نمایشگر با وضوح 4K به نمایش بگذارند. این در حالی است که برخی از کارت های گرافیک اکسترنال جدیدتر به پورت های تاندربولت مستقل مجهز هستند و به لپ تاپ ها اجازه می دهند تا برای بازی های سطح بالا به صورت مستقیم به آن ها متصل شوند. همچنین، به واسطه پشتیبانی برخی از پورت های USB-C از تاندربولت 3 و 4، کاربران لپ تاپ های مجهز به این نوع از پورت های USB قادرند از پورت USB-C خود با سرعت 2 برابری بهره ببرند.

چه لپ تاپ هایی به پورت تاندربولت نیاز دارند؟

در حالیکه با توجه به مزایا فوق العاده چشمگیر استاندارد تاندربولت، توصیه می شود تا در هنگام انتخاب لپ تاپ ایده آل خود (در صورت محدود نبودن بودجه مالی) لپ تاپ های مجهز به پورت تاندربولت 3 یا 4 را در نظر بگیرید؛ اما وجود پورت تاندربولت برای لپ تاپ های زیر از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است:

·       تمامی انواع لپ تاپ های گیمینگ

·       لپ تاپ های بیزینس (اداری، کسب و کارهای بزرگ)

·       لپ تاپ تولیدکنندگان محتوا

با این حال در شرایطی که لپ تاپ مورد نظر شما تنها به پورت mini Display تاندربولت و تاندربولت 2 مجهز می باشد، می توانید برای استفاده بهینه از این پورت از آداپتورهای تبدیل نیز بهره ببرید.

پورت اترنت (Ethernet)

پورت های اترنت به عنوان یکی از مهم ترین پورت های لپ تاپ به شمار می آید. این پورت لپتاپ به کاربران اجازه می دهد تا لپ تاپ خود را به صورت مستقیم به شبکه های سیمی متصل کنند. در حالیکه به دلیل گسترش فناوری وای فای، اغلب سازندگان از تعبیه پورت اترنت روی لپ تاپ های خود سر باز می زنند؛ اما جالب است که بدانید که هنوز هم اتصال سیمی از طریق پورت اترنت به عنوان مطمئن ترین روش برای اتصال لپ تاپ به اینترنت پرسرعت (خصوصاً در مناطقی که سیگنال های بی سیم ضعیف هستند) شناخته می شود!

در حالت کلی، اتصالات اترنت بر اساس نوع دسته بندی (که به عنوان Cat نیز از آن ها یاد می شود) رتبه بندی می شوند. آخرین استاندارد اتصال اترنت با نام «Cat 8» قادر است حداکثر در عین سازگاری با تمامی انواع لپ تاپ (حتی لپ تاپ های قدیمی) سرعت 40 گیگابیت بر ثانیه را در اختیار کاربران خود قرار دهد.

چه لپ تاپ هایی به پورت اترنت نیاز دارند؟

در حالیکه تعداد محدودی از لپ تاپ های مدرن (خصوصاً لپ تاپ های 2 در 1) از پورت اترنت بهره نمی برند؛ اما وجود این پورت در لپ تاپ های زیر ضروری است:

·       لپ تاپ های دانش آموزی و دانشجویی

·       لپ تاپ های تحقیقاتی و پژوهشی

·       لپ تاپ های مناسب رشته و مشاغل مرتبط با علوم داده (داده کاوی، یادگیری ماشین و ..)

·       لپ تاپ های مناسب پزشکان و پرستاران

·       لپ تاپ های گیمینگ نیمه حرفه ای تا حرفه ای

با این حال، در شرایطی که لپ تاپ مورد نظر شما فاقد پورت اترنت داخلی است، می توانید با تهیه یک آداپتور تبدیل USB به اترنت، از اتصال سیمی بهره ببرید.

جک 3.5 میلی متری هدفون (صدا)

مشابه با پورت های اترنت، جک های 3.5 میلی متری صدا نیز به واسطه فراگیری تکنولوژی بلوتوث و لوازم جانبی بی سیم رو به افول هستند. با این حال، جک 3.5 میلی متری صدا در برخی از لپ تاپ ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و از این رو این گزینه اتصال به عنوان یکی از اصلی ترین درگاه های اتصال یک لپ تاپ به شمار می آید.

چه لپ تاپ هایی به جک 3.5 میلی متری صدا نیاز دارند؟

 در حالت کلی، توصیه می شود تا به منظور اطمینان حاصل کردن از برقرارسازی ارتباط صوتی «موثر، پایدار و با کیفیت» در هنگام «شرکت غیرحضوری در کلاس ها، جلسات کاری و سمینارها و ..»، «تولید محتوا صوتی نظیر پادکست» و «گیمینگ» در هنگام خریداری لپ تاپ های زیر به وجود جک 3.5 میلی متری هدفون توجه داشته باشید:

·       لپ تاپ های ادارای

·       لپ تاپ های دانش آموزی و دانشجویی

·       لپ تاپ های تولید محتوا صوتی و ویدیویی

·       لپ تاپ های گیمینگ (سطح مبتدی تا فوق حرفه ای)

سایر گزینه های اتصال حائز اهمیت

کارت خوان SD یا میکرو SD

در برخی از لپ تاپ های نسبتاً مدرن، کارت خوان SD یا فرم فاکتور کوچکتر آن (میکرو SD) مشاهده می شود. این اسلات لپ تاپ امکان انتقال داده دیجیتال از مموری کارت های SD (که معمولاً در دوربین های دیجیتال و سایر لوازم الکترونیکی یافت می شوند) به لپ تاپ و بالعکس را در اختیار کاربران خود قرار می دهند.

علاوه بر این، وجود این اسلات امکان ارتقاء ظرفیت فضای ذخیره سازی در لپ تاپ هایی که فضای ذخیره سازی بسیار کمی دارند (مانند کروم بوک ها) را فراهم می کند و کاربران می توانند از این درگاه توسعه برای انتقال داده های کم اهمیت خود نیز استفاده کنند.

پورت دیسپلی (DisplayPort)

DisplayPort یک گزینه اتصال فوق العاده قدرتمند صفحه نمایش دیجیتال است که برای نمایش خروجی تصویر و صدا از لپ تاپ شما به یک نمایشگر خارجی مانند مانیتور استفاده می شود.

DisplayPort 2.0 آخرین نسخه از این استاندارد است و پهنای باند حداکثر 77.37 گیگابیت بر ثانیه ای را ارائه می دهد. از مزایای این پورت لپتاپ می توان به موارد زیر اشاره داشت:

·       پشتیبانی از فناوری های «FreeSync ای ام دی» و «G-Sync انویدیا»

·       پشتیبانی از اتصال لپ تاپ به چندین مانیتور خارجی (وضوح 16K با HDR در نرخ نوسازی 60 هرتزی/ وضوح 10K بدون HDR در نرخ نوسازی 80 هرتزی)

کلام پایانی

در نهایت توصیه می شود تا برای خرید یک لپ تاپ ایده آل، ضمن شناسایی نیازهای اساسی و بودجه مالی، لپ تاپ متناسب با کاربری مورد نظر خود را برگزیده و از وجود پورت های حائز اهمیت مذکور اطمینان حاصل نمایید.

سوالات رایج کاربران

اگر مانیتور خارجی پورت HDMI نداشت، برای اتصال آن به لپ تاپ چه کاری کنیم؟

در این شرایط احتمالاً مانیتور خارجی دارای یک پورت VGA یا DVI است و از این طریق می توانید یک سر آداپتور USB-VGA را به لپ تاپ و سری دیگر را به مانیتور خارجی وصل کنید.

پورت SS لپ تاپ چیست؟

 این پورت لپ تاپ از استاندارد USB 3.0 پشتیبانی می کند و برای اتصال «رابط صوتی، هارد دیسک اکسترنال یا سایر لوازم جانبی» به لپ تاپ طراحی شده است.

چگونه پورت های USB را از یکدیگر تشخیص دهیم؟

برای شناسایی پورت های لپ تاپ می توانید به رنگ داخلی پورت توجه کنید. رنگ داخلی سفید به معنای پورت USB 1.0، رنگ مشکی به معنای پورت USB 2.0 و رنگ آبی به معنای پورت USB 3.0 است.