تفاوت های مودم و روتر که باید قبل از خرید بدانید

به طور کلی، مودم و روتر به عنوان دو وسیله بسیار ضروری برای اتصال به شبکه و ارتباط دستگاه های مختلف با یک دیگر محسوب می شوند. در حالی که مودم مسئولیت برقرارسازی اتصال دستگاه به ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) را بر عهده دارد، روتر قادر به ایجاد یک شبکه محلی (LAN) در خانه یا محیط کار شماست. اگرچه ممکن است که در نگاه اول هر دو دستگاه عملکردهای مشابهی با یک دیگر را ارائه بدهند، اما در واقعیت ارائه عملکرد این دو دستگاه یکسان نیست. بدیهی است که به واسطه کسب اطلاع از «ماهیت، ویژگی ها و مشخصات» یک دستگاه می توان تا به درک بهتری از «نحوه عملکرد» آن دستگاه دست یافت. از همین رو، ما در این مقاله از لپ مال سعی داریم تا با ارائه شرح کوتاهی از ویژگی های کلیدی، طریقه ارائه عملکرد و تفاوت های میان مودم و روتر به شما کمک کنیم تا با توجه به شرایط خود، در هنگام خرید مودم و یا روتر، به بهترین انتخاب ممکن دست پیدا کنید.

مودم چیست؟

مودم (مخفف عبارت Modulator-Demodulator) یک سخت افزار است که وظیفه تبدیل اطلاعات دیجیتال از کامپیوتر شما به سیگنال های آنالوگ (برای انتقال در اینترنت) و تبدیل سیگنال های آنالوگ از اینترنت به سیگنال های دیجیتال برای کامپیوتر شما را برعهده دارد. این امر از طریق فرآیند تعدیل و دمدولاسیون تکانه های الکتریکی ارسال شده از طریق خطوط «تلفن، کابل های کواکسیال، کابل های فیبر نوری یا سایر انواع سیم کشی ها» انجام می شود. اغلب مودم های مستقل یک «پورت برای اتصال به اینترنت» و یک «جک اترنت برای اتصال به کامپیوتر یا روتر» را دربر دارند. اگر از سرویس اینترنت کابلی استفاده می کنید، احتمالاً شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) شما در هنگام تنظیم سرویس، یک مودم یا گیت وی (دروازه) را در اختیار شما قرار داده است.

انواع مودم

طبیعتاً روش های اتصال به اینترنت با جریان پیشرفت های لحظه ای تکنولوژی همراه است و اغلب روش های اتصال به اینترنت تنها در یک دوره معین عرضه می شوند و با روی کار آمدن یک نسل جدید از اتصالات اینترنتی به تاریخ می پیوندند. به طور کلی، 4 نوع از انواع مودم ها و نحوه اتصال آنان عبارتند از:

مودم دایل آپ (Dial-up)

مودم دایل آپ یکی از قدیمی ترین انواع مودم به شمار می آید. این نوع از مودم از طریق خطوط تلفن مخابراتی کار می کند و برای برقرارسازی ارتباط اینترنتی از شبکه عمومی تلفن سوئیچ شده (PSTN) استفاده می کند. برای اتصال به اینترنت با استفاده از یک مودم دایل آپ، لازم است تا مودم از طریق یک کابل تلفن استاندارد به یک خط تلفن متصل شود. سپس با وارد کردن یک شماره تلفن خاص که توسط ISP ارائه شده است، می توان به اینترنت متصل شد. اما مودم های دایل آپ چه معایبی داشتند؟

سرعت ضعیف

به طور کلی مودم های دایل آپ در مقایسه با اتصالات اینترنتی فعلی، با سرعت بسیار پایینی کار می کنند. حداکثر سرعت این نوع از مودم ها در حدود 56 کیلوبیت در ثانیه است که این سرعت محدود برای فعالیت هایی مانند مرور وب یا دانلود فایل های حجیم نیز کندتر می شود.

وابستگی به خط تلفن

اساساً ارائه عملکرد مودم های دایل آپ به اتصال به خطوط تلفنی وابسته است. از این رو، در مواقع استفاده از اینترنت، خطوط تلفن ثابت اشغال می شوند و امکان دریافت یا برقرارسازی تماس تلفنی برای کاربران وجود نخواهد داشت.

اتصال ناپایدار

در مودم های دایل آپ، اتصال اینترنتی به شدت با قطعی مکرر مواجه می شود و کیفیت اتصال نیز می تواند تحت تأثیر عواملی مانند «نویز خط یا فاصله از مرکز تلفن» افت کند.

در حالی که با پیشرفت تکنولوژی، دیگر مودم های دایل آپ به صورت گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرند، اما این مودم ها در اوایل همگانی شدن اینترنت، نقش مهمی در برقرارسازی اتصال به اینترنت برای بسیاری از خانواده ها را بر عهده داشتند.

مودم خط اشتراک دیجیتال (DSL)

فناوری DSL در ابتدا برای شبکه های تلویزیونی و به عنوان یک فناوری جایگزین برای اتصالات دایل آپ روی کار آمدند. مودم های DSL درست شبیه به مودم های دایل آپ، نیازمند به اتصال سیمی به خطوط مسی تلفن ثابت را دارند، اما به نسبت اتصالات دایل آپ سرعت بسیار بالاتری (در حد چند مگابیت در ثانیه) را از خود ارائه می دهند. اتصال DSL با تقسیم طیف فرکانس خط تلفن به کانال های جداگانه کار می کند و امکان برقرارسازی ارتباط اینترنتی (انتقال داده) و برقرارسازی ارتباط تلفنی به صورت همزمان را روی یک خط تلفن فراهم می کند.

با بالا رفتن تقاضا، کم کم اتصال DSL به یک نوع از اتصال اینترنتی محبوب در میان کسب و کار کوچک و منازل تبدیل شد و استانداردهای دیگری از DSL مانند «HDSL ،ADSL و VDSL» در اختیار کاربران قرار داده شدند. در حال حاضر، اغلب کاربران به دلیل سرعت بالاتر HDSL و VDSL نسبت به ADSL، به این دو نوع از حالت اتصال DSL تمایل دارند. با وجود تمام مزایای مطرح شده، انواع مختلف اتصال DSL (به مانند اتصال دایل آپ) به فاصله مکانی کاربر تا مرکز تلفن وابستگی زیادی دارند و این مسئله به عنوان یک عیب بزرگ برای این نوع از اتصال محسوب می شود.

مودم کابلی

در چند سال گذشته اتصال با استفاده از مودم های کابلی با استقبال بی نظیر کاربران مواجه شدند. این دسته از مودم ها با استفاده از کابل های کواکسیال (مشابه با کابل هایی که برای سیگنال های تلویزیون کابلی استفاده می شود) به ISP مورد نظر متصل می شوند و از این طریق قادرند تا داده ها را با سرعت بسیاری بالایی (از چند مگابیت تا حداکثر چند گیگابیت در ثانیه) ارسال و دریافت کنند. اغلب مودم های کابلی معمولاً با اتصال دو کابل (یک کابل کواکسیال از پریز به مودم و یک کابل اترنت به کامپیوتر یا روتر) به آسانی نصب می شوند. شایان ذکر است که برخی از مودم های کابلی از قابلیت اتصال وای فای نیز پشتیبانی کرده و امکان اتصال بی سیم به چندین دستگاه را فراهم می کنند. با این حال، این روش از اتصال یک عیب بزرگ دارد. از آن جایی که در اغلب موارد در اتصالات اینترنت کابلی، پهنای باند موجود بین چندین کاربر در یک محله یا منطقه مشترک تقسیم می شود، اغلب کاربران در زمان اوج مصرف با افت شدید سرعت انتقال داده مواجه می شوند.

مودم فیبر نوری

مودم های فیبر نوری با استفاده از پالس های نوری درون کابل های فیبر نوری، داده ها را با سرعتی بسیار بالا (چند صد گیگابیت در ثانیه) انتقال می دهند. در حال حاضر، اتصالات فیبر نوری بیشترین سرعت را در مناطقی که از زیرساخت فیبر نوری بهره می برند، به کاربران خود ارائه می دهند. این دسته از مودم ها مناسب افرادی که نیازمند به انتقال داده در حجم های وسیع (مانند گیمرهای حرفه ای) می باشند. به طور کلی، اتصالات مبتنی بر فیبر نوری برخی از معایب اصلی سایر روش های اتصال (دایل آپ، DSL یا کابلی) مانند «کمبود سرعت، اتصال ناپایدار، تاثیرگذاری فاصله مکان تا مرکز مخابراتی و پهنای باند اشتراکی» را ندارند اما به دلیل فراهم نبودن بستر کابل کشی فیبر نوری در تمامی مناطق، ممکن است که تمامی کاربران قادر به استفاده از این فناوری نباشند. علاوه بر این، نصب مودم های فیبر نوری یک فرآیند تخصصی است و معمولاً نیازمند به کابل کشی فیبر نوری از شبکه ارائه دهنده خدمات به محل کار یا سکونت کاربران است که این مسئله می تواند هزینه های اولیه مضاعفی را روی دوش کاربر قرار دهد.

روتر چیست؟

عنوان روتر به سخت افزاری که دو یا چند شبکه کوچک یا زیرشبکه را به هم متصل می کند و یک شبکه محلی (LAN) را ایجاد می کند، اختصاص داده می شود. به طور کلی، روترها دو وظیفه اصلی را بر عهده دارند:

1.       ارسال بسته های داده به آدرس های IP مورد نظر هر شبکه متصل شده و مدیریت ترافیک میان آن ها

2.     متصل کردن چند دستگاه و به اشتراک گذاشتن اتصال اینترنت مشابه با هر یک از دستگاه ها

برای درک بهتر نحوه عملکرد روترها، ابتدا لازم است تا کمی با شبکه های LAN و WAN آشنا شوید.

شبکه های محلی یا LAN

به مجموعه ای از دستگاه های متصل به هم که در یک منطقه جغرافیایی خاص (مثلا ساختمان تجاری یا مسکونی) قرار دارند، LAN گفته می شود. در اغلب موارد، مسئولیت مدیریت این مجموعه از دستگاه ها بر عهده یک روتر قرار داده می شود.

شبکه های گسترده یا WAN

همان طور که از نام شبکه های گسترده پیداست، این دسته از شبکه ها تعداد بیشتری از دستگاه ها (به نسبت شبکه های LAN) را در منطقه جغرافیایی وسیع تری پوشش می دهند. به عنوان مثال، در یک سازمان یا شرکت هایی که دارای چندین شعبه فعال در سراسر کشور هستند، هر یک از شعب یک شبکه LAN مختص به خود را دارند، اما به منظور برقرارسازی ارتباط میان تمامی شبکه های LAN با یکدیگر و تشکیل یک شبکه WAN لازم است تا از چندین روتر و سوئیچ شبکه (برای انتقال داده ها میان دستگاه های قرار گرفته شده در شبکه LAN) به کار گرفته شود.

روتر چگونه عمل می کند؟

اما یک روتر دقیقاً چه کاری انجام می دهد؟ به بیان ساده، یک روتر عملکردی شبیه به یک کنترل کننده ترافیک هوایی دارد و بسته های داده شبیه به هواپیماهایی که به سمت فرودگاه ها (شبکه های مختلف) حرکت می کنند، هستند. همان طور که هر هواپیما دارای یک مقصد منحصر به فرد است و مسیر خاصی را دنبال می کند، هر بسته باید در کوتاه ترین زمان ممکن و با میزان اتلاف داده نزدیک به 0% به مقصد خود هدایت شود. روترها با عملکرد شبیه به کنترل کننده ترافیک هوایی، وظیفه دارند تا تمامی بسته های داده را بدون هیچگونه «اختلال یا گم شدن» به سمت آدرس IP مقصدشان هدایت کنند.

روتر برای هدایت موثر بسته ها از یک جدول مسیریابی داخلی استفاده می کند. این جدول حاوی لیستی از مسیرهای متنوع به دستگاه های مقصد مختلف موجود در شبکه LAN یا WAN است. به طور کلی، روتر پیش از آغاز فرآیند انتقال، فایل هدر (دربردارنده اطلاعاتی مانند: مبداء، مقصد و اندازه بسته داده) یک بسته را برای تعیین مقصد مورد نظر بررسی می کند. سپس روتر با توجه به جدول مسیریابی، بهترین و کارآمدترین مسیر برای انتقال بسته داده به مقصد را مشخص می کند و در آخرین گام، با ارسال بسته آن را تا رسیدن به شبکه مقصد، بین سایر شبکه ها جا به جا می کند.

انواع روتر

گفتنی است که روترها (به مانند مودم ها) از جریان پیشرفت های تکنولوژی در امان نیستند و علاوه بر به فروش رسیدن طیف های متنوعی از روترها در بازار، برخی از روترهای شخصی سازی شده ای مانند «روترهای مش، روترهای بازی یا روترهای مسافرتی» نیز به چشم می خورند. با این حال، به طور کلی روترها در 5 دسته اصلی تقسیم بندی می شوند. این دسته ها عبارتند از:

روترهای سیمی (Wired Routers)

روترهای سیمی قادرند تا دستگاه های الکترونیکی را با استفاده از کابل های اترنت به اینترنت یا یکدیگر متصل می کنند. این نوع از روتر عموماً سریع تر و قابل اعتمادتر از روترهای بی سیم هستند، اما به تنظیمات بیشتری نیاز دارند و انعطاف پذیری کمتری را از خود نشان می دهند.

روترهای بی سیم (Wireless Routers)

روترهای بی سیم دستگاه ها را با استفاده از امواج رادیویی به اینترنت و یکدیگر متصل می کنند. راه اندازی و استفاده از روترهای بی سیم نسبت به روترهای سیمی راحت تر است، اما این نوع از روترها می توانند کمی کندتر و در مناطقی که تداخل بی سیم زیادی وجود دارد کمی غیر قابل اعتماد باشند.

روترهای اصلی (Core Routers)

روترهای اصلی روترهایی با کارایی بالا هستند که در شبکه های بزرگ مانند اینترنت و شبکه های داخلی سازمان ها یا شرکت ها استفاده می شوند. این دسته از روترها مسئولیت مسیریابی ترافیک بین بخش های مختلف شبکه LAN را بر عهده دارند.

روترهای لبه (Edge Routers)

روترهای لبه، در لبه شبکه (مانند محل هایی که شبکه فعلی به اینترنت یا شبکه دیگری متصل می شود) استفاده می شوند. این نوع از روترهای وظیفه مسیریابی ترافیک بین شبکه و دنیای خارجی (شبکه های WAN) را بر عهده دارند.

روترهای VPN

از روترهای VPN در راستای ایجاد شبکه های خصوصی مجازی یا همان VPNها بهره گرفته می شود. همان طور که می دانید VPN ها یک اتصال امن به یک شبکه راه دور (مانند شبکه یک شرکت) را برای کاربران خود فراهم می کند. در اغلب مواقع، از روترهای VPN در مشاغل و سازمان ها به کار گرفته می شود، اما سایر کاربران نیز می توانند تا به منظور محافظت از حریم خصوصی و امنیت آنلاین خود نیز از این نوع روتر بهره بگیرند. شایان ذکر است که VPN نصب شده روی این روتر می تواند تمامی دستگاه های متصل شده به خود را پوشش دهد و برای استفاده از VPN نیازی به نصب نرم افزاری VPN به صورت جداگانه و روی تمامی دستگاه ها وجود ندارد.

مودم و روتر چه فرقی دارند؟

به طور کلی، یک مودم شبکه خانگی/سازمانی شما را به اینترنت متصل می کند، در حالی که یک روتر به همه دستگاه های سیمی و بی سیم شما اجازه می دهد تا به طور همزمان از اتصال اینترنتی برقرار شده استفاده کرده و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. از همین رو، می توان گفت که در عین وجود تمامی تفاوت ها، در واقع هر دو دستگاه عملکرد مکمل دستگاه دیگر را ارائه می دهند.

به عنوان مثال روتر، بدون مودم نمی تواند تا به اینترنت متصل شود و با فقدان روتر، دستگاه های موجود در شبکه توانایی اتصال به اینترنت یا برقراری ارتباط با یکدیگر را ندارند! به عبارت دیگر، در شرایط «فقدان مودم/وجود روتر» کاربر قادر است تا با ایجاد یک شبکه LAN اطلاعات را به صورت داخلی در شبکه انتقال دهد، اما قادر نیست تا دستگاه های داخل شبکه LAN را به اینترنت متصل کند.

از سوی دیگر در شرایط «فقدان روتر/ وجود مودم» کاربر قادر است تا تنها یکی از دستگاه های الکترونیکی خود (مثلا لپ تاپ) را به اینترنت متصل کند اما امکان پخش و توزیع اتصال اینترنتی برقرار شده با سایر دستگاه های الکترونیکی (مانند گوشی موبایل، تبلت و ..) را ندارد. در جدول زیر می توانید تا با برخی از تفاوت های مودم و روترها با یک دیگر آشنا شوید.

مودم یا روتر؟ مسئله این است!

باور این مسئله سخت است، اما سخت افزاری که به صورت رایج با عنوان «مودم» از آن یاد می کنید، در واقع تنها یک مودم نیست! اغلب شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) پیش از خریداری بسته های اینترنتی به شما اعلام می کنند تا یک مودم سازگار با بستر اینترنتی (DSL یا فیبر نوری) خریداری شده، را نیز تهیه کنید. این دستگاه در واقع یک گیت وی (Gateway) است که در یک سخت افزار واحد، ترکیبی از عملکردهای مودم و روتر را به کاربران ارائه می دهد. اما گیت وی ها چه مزایایی دارند؟

·       سهولت بخشی به فرآیند نصب و راه اندازی

·       مقرون به صرفه و اقتصادی

·       مناسب محل هایی که با مشکل محدودیت فضا مواجه هستند

با این حال، به علت وجود تفاوت های بنیادین در نحوه عملکرد این دو سخت افزار، توصیه می شود تا در صورت تمایل به بهره مندی از اتصال بسترهای اینترنت کابلی از یک روتر و یک مودم جداگانه استفاده کنید. گفتنی است که عموماً تکنولوژی مودم ها به نسبت روترها با سرعت کمتری تغییری می کنند، از این رو شما می توانید تا با تهیه یک مودم با کیفیت تا زمان خراب شدن یا از کار افتادن، از آن استفاده کنید. با این حال، در صورت خریداری جداگانه روتر و مودم ممکن است که برای بهره مندی از به روزترین نسل وای فای، هر چند سال یک بار مجبور به تعویض روتر خود شوید.

سوالات رایج کاربران

کدام یک از مودم روتر VDSL/ADSL موجود در بازار فعلی عملکرد مناسبی را از خود ارائه می دهند؟

برخی از مودم روترهای VDSL/ADSL با کیفیت بالا عبارتند از: «مودم روتر VDSL/ADSL بی سیم ایسوس مدل DSL-AC51، مودم روتر VDSL/ADSL بی سیم ایسوس مدلDSL-N16 ».

کدام یک از پیکربندی های مودم یا روتر برای من مناسب هستند؟

به طور کلی، پیکربندی مناسب مودم و روتر برای شما به عوامل مختلفی نظیر: « متراژ خانه/محل کار و نوع چیدمان دستگاه ها، تعداد دستگاه های موجود در شبکه و بودجه مالی» وابستگی دارد.